CO TO JEST CERTYFIKAT ATEX? Zgodnie z dyrektywą ATEX (od fr. Atmosphères Explosibles) 2014/34/UE Parlamentu Europejskiego, wszystkie wyroby przeznaczone do pracy w przestrzeniach zagrożonych wybuchem muszą spełniać surowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Poziom niezbędnych zabezpieczeń oraz związane z nim procedury oceny zależą bezpośrednio od poziomu zagrożenia oraz środowiska, w jakim dane urządzenie będzie pracowało. Certyfikat ATEX wydawany jest przez akredytowaną jednostkę certyfikującą jako potwierdzenie pozytywnego wyniku wnikliwych badań obejmujących projekt, prototyp oraz proces produkcyjny wraz ze stałym monitorowaniem wyrobu finalnego, a także cyklicznymi audytami zakładu produkcyjnego. STREFY ZAGROŻENIA WYBUCHEM Jako strefę zagrożenia wybuchem należy rozumieć przestrzeń, w której mogą występować mieszaniny gazów, par, mgieł i/lub pyłów palnych z powietrzem. W zależności od źródła oraz częstotliowści występowania zagrożenia, strefy dzielimy na: PRZYKŁADOWE OZNACZENIE URZĄDZEŃ W WYKONANIU PRZECIWWYBUCHOWYM: Opis przykładowego oznaczenia: Przeciwwybuchowa oprawa oświetleniowa przeznaczona do pracy w miejscach w których, w trakcie normalnego działania, może wystąpić atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji palnych w postaci gazu, pary, mgły lub pyłów z powietrzem. Ochrona przeciwwybuchowa została zapewniona poprzez obudowę wzmocnioną. Urządzenie może być stosowane w otoczeniu gazów zaliczanych do tzw. grupy wodorowej (np. acetylen, wodór), których temperatura samozapłonu jest wyższa niż 135°C. Maksymalna temperatura powierzchni produktu nie przekracza 65°C. Oprawa została zabezpieczona przed wnikaniem pyłu do jej wnętrza dzięki wysokiemu stopniowi ochrony IP66 i może być używana w otoczeniu wszystkich rodzajów pyłów palnych (w tym przewodzących o rezystywności elektrycznej niższej niż 106Ω). GRUPY URZĄDZEŃ PRZECIWWYBUCHOWYCH GRUPA OPIS I urządzenie przeznaczone do użytku w zakładach górniczych, w których występuje zagrożenie metanowe lub zagrożenie wybuchem pyłu węglowego II urządzenie przeznaczone do użytku w zakładach górniczych, w których występuje zagrożenie metanowe lub zagrożenie wybuchem pyłu węglowego KATEGORIA URZĄDZEŃ PRZECIWWYBUCHOWYCH W ODNIESIENIU DO STREF ZAGROŻENIA WYBUCHEM GAZÓW, PAR ORAZ MGIEŁ CIECZY PALNYCH Z POWIETRZEM KATEGORIA ATMOSFERA PRACY OZNACZENIE STREFY EX WYSTĘPOWANIE ZAGROŻENIA 1 G 0 występuje stale, przez długie okresy czasu lub często 2 G 1 może wystąpić w trakcie normalnego działania, sporadycznie 3 G 20 nie występuje w trakcie normalnego działania, a gdy wystąpi trwa krótko KATEGORIA URZĄDZEŃ PRZCIWWYBUCHOWYCH W ODNIESIENIU DO STREF ZAGROŻENIA WYBUCHEM PYŁÓW I WŁÓKIEN PALNYCH KATEGORIA ATMOSFERA PRACY OZNACZENIE STREFY EX WYSTĘPOWANIE ZAGROŻENIA 1 D 20 występuje stale, przez długie okresy czasu lub często 2 D 21 może wystąpić w trakcie normalnego działania, sporadycznie 3 D 22 nie występuje w trakcie normalnego działania, a gdy wystąpi trwa krótko TYPY BUDOWY URZĄDZEŃ DO STREFY ZAGROŻENIA WYBUCHEM GAZÓW, PAR ORAZ MGIEŁ CIECZY TYP BUDOWY OPIS POZIOM OCHRONY OZNACZENIE STREFY EX EPL op is bezpieczne promieniowanie optyczne bardzo wysoki 0,1,2 Gb d lub db budowa ognioszczelna wysoki 1,2 e lub eb budowa wzmocniona ib budowa iskrobezpieczna mb budowa hermetyzowana masą izolacyjną ic budowa iskrobezpieczna normalny 2 Gc mc budowa hermetyzowana masą izolacyjną nA urządzenie nieiskrzące nC urządzenie z osłoniętymi stykami TYPY BUDOWY URZĄDZEŃ DO STREFY ZAGROŻENIA WYBUCHEM PŁYNÓW I WŁÓKIEN PALNYCH TYP BUDOWY OPIS POZIOM OCHRONY OZNACZENIE STREFY EX EPL op is bezpieczne promieniowanie optyczne bardzo wysoki 20,21,22 Db tb ochrona przez obudowę wysoki 21,22 lb wykonanie iskrobezpieczne mb ochrona przez hermetyzację tc ochrona przez obudowę normalny 22 Dc lc wykonanie iskrobezpieczne mc ochrona przez hermetyzację p ochrona przez nadciśnienie GRUPY WYBUCHOWOŚCI GAZÓW PAR ORAZ MGIEŁ CIECZY PALNYCH Z POWIETRZEM POZIOM OCHRONY OPIS PRZYKŁADY IIA grupa propanowa propan, aceton, benzen, kwas octowy, metanol, benzyna olej napędowy (diesel), paliwo lotnicze, tlenek węgla IIB grupa etylowa etylen, gaz miejski, siarkowodór IIC grupa wodorowa wodór, acetylen, dwusiarczek węgla WZROST STOPNIA WYBUCHOWOŚCI - urządzenia grupy IIC spełaniają wszystkie wymogi dla urządzeń grupy IIA oraz IIB - urządzenia grupy IIB spełaniają wszystkie wymogi dla urządzeń grupy IIA GRUPY WYBUCHOWOŚCI PYŁÓW POZIOM OCHRONY OPIS PRZYKŁADY IIIA lotne pyły palne włókna, drewno, papier, bawełna IIIB lotne pyły nieprzewodzące węgiel, koks IIIC lotne pyły przewodzące opiłki metali WZROST STOPNIA WYBUCHOWOŚCI - urządzenia grupy IIIC spełaniają wszystkie wymogi dla urządzeń grupy IIIA oraz IIIB - urządzenia grupy IIIB spełaniają wszystkie wymogi dla urządzeń grupy IIIA KLASY TEMPERATUROWE URZĄDZEŃ DO STREFY ZAGROŻENIA WYBUCHEM GAZÓW, PAR I MGIEŁ CIECZY PALNYCH Z POWIETRZE KLASA TEMPERATUROWE MAKSYMALNA TEMPERATURA POWIERZCHNI URZĄDZENIA TEMPERATURA SAMOZAPŁONU GAZU/PARY T1 450OC >450OC T2 300OC >300OC T3 200OC >200OC T4 135OC >135OC T5 100OC >100OC T6 85OC >85OC ZAKRES APLIKACJI URZĄDZEŃ W ZALEŻNOŚCI OD KLASY TEMPERATUROWEJ - urządzenia o klasie T6 mogą zastępować urządzenia o klasach T5, T4, T3, T2, T1 - urządzenia o klasie T5 mogą zastępować urządzenia o klasach T4, T3, T2, T1 - urządzenia o klasie T4 mogą zastępować urządzenia o klasach T3, T2, T1 - urządzenia o klasie T3 mogą zastępować urządzenia o klasach T2, T1 - urządzenia o klasie T2 mogą zastępować urządzenia o klasach T1 KLASY TEMPERATUROWE URZĄDZEŃ DO STREFY ZAGROŻENIA WYBUCHEM PYŁÓW I WŁÓKIEN PALNYCH Dla urządzeń pracujących w zagrożenia wybuchem pyłów i włókien palnych należy określić dokładną maksymalną temperaturę na powierzchni urządzenia [oC]. W ogólnym oznaczeniu serii produktów dopuszczalne jest podanie przedziału temperatur dla różnych wersji urządzenia. KLASY TEMPERATUROWE URZĄDZEŃ DO STREFY ZAGROŻENIA WYBUCHEM GAZÓW, PAR I MGIEŁ CIECZY PALNYCH Z POWIETRZEM GRUPA IIA GRUPA IIB GRUPA IIC Metan Etan Propan Butan Aceton Amoniak Benzen Tlenek węgla Toluen Kwas octowy Benzyna n-Haksan Nafta lotnicza Olej napędowy Olej opałowy Gaz miejski Etylen Tlenek etylenu Tlenek propylenu Aldehyd krotonowy Siarkowodór Eter etylowy Wodór Acetylen Dwusiarczek węgla TEMPERATURY ZAPŁONU PRZYKŁADOWYCH SUBSTANCJI TWORZĄCYCH ATMOSFERY WYBUCHOWE GAZ TEMP. ZAPŁONU oC Aceton 465 Benzen 498 Butan 287 Etan 472 Etanol 363 Benzyna 280 Heksan 223 Metan 537 Propan 432 Propylen 455 Styren 490 Toluen 480 Dwusiarczek wodoru 260 PŁYTY METALICZNE TEMP. ZAPŁONU oC Chmura Warstwa Aluminium 650 760 Magnez 620 490 Tytan 330 510 Cynk 630 430 Brąz 370 190 Chrom 580 400 Miedź 630 430 Kadm 570 250 WŁÓKNA TEMP. ZAPŁONU oC Chmura Warstwa Lint bawełny 520 - Len 430 230 Sztuczny jedwab 520 250 PYŁY NIEMETALICZNE TEMP. ZAPŁONU oC Chmura Warstwa Kakao 420 200 Kawa 410 220 Pył kukurydziany 400 250 Cukier 350 400 Zboże 480 220 Mąka 480 220 Nylon 500 430 Polietylen 450 380 Pył węglowy 610 180
