Czym są strefy zagrożenia wybuchem? Jak odczytywać oznaczenia EX?

Zgodnie z dyrektywą ATEX (od fr. Atmosphères Explosibles) 2014/34/UE Parlamentu Europejskiego, wszystkie wyroby przeznaczone do pracy w przestrzeniach zagrożonych wybuchem muszą spełniać surowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Poziom niezbędnych zabezpieczeń oraz związane z nim procedury oceny zależą bezpośrednio od poziomu zagrożenia oraz środowiska, w jakim dane urządzenie będzie pracowało.

Certyfikat ATEX wydawany jest przez akredytowaną jednostkę certyfikującą jako potwierdzenie pozytywnego wyniku wnikliwych badań obejmujących projekt, prototyp oraz proces produkcyjny wraz ze stałym monitorowaniem wyrobu finalnego, a także cyklicznymi audytami zakładu produkcyjnego.

Strefy zagrożenia wybuchem

Jako strefę zagrożenia wybuchem należy rozumieć przestrzeń, w której mogą występować mieszaniny gazów, par, mgieł i/lub pyłów palnych z powietrzem.

W zależności od źródła oraz częstotliwości występowania zagrożenia, strefy dzielimy na:

Przykładowe oznaczenie urządzeń w wykonaniu przeciwwybuchowym

Opis przykładowego oznaczenia

Przeciwwybuchowa oprawa oświetleniowa przeznaczona do pracy w miejscach w których, w trakcie normalnego działania, może wystąpić atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji palnych w postaci gazu, pary, mgły lub pyłów z powietrzem. Ochrona przeciwwybuchowa została zapewniona poprzez obudowę wzmocnioną. Urządzenie może być stosowane w otoczeniu gazów zaliczanych do tzw. grupy wodorowej (np. acetylen, wodór), których temperatura samozapłonu jest wyższa niż 135°C. Maksymalna temperatura powierzchni produktu nie przekracza 65°C. Oprawa została zabezpieczona przed wnikaniem pyłu do jej wnętrza dzięki wysokiemu stopniowi ochrony IP66 i może być używana w otoczeniu wszystkich rodzajów pyłów palnych (w tym przewodzących o rezystywności elektrycznej niższej niż 106Ω).

Grupy urządzeń przeciwwybuchowych

Kategoria urządzeń przeciwwybuchowych w odniesieniu do stref zagrożenia wybuchem gazów, par oraz mgieł cieczy palnych z powietrzem. 

Kategoria urządzeń przeciwwybuchowych w odniesieniu do stref zagrożenia wybuchem pyłów i włókien palnych

Typy budowy urządzeń do strefy zagrożenia wybuchem gazów, par oraz mgieł cieczy palnych z powietrzem

Typy budowy urządzeń do strefy zagrożenia wybuchem pyłów i włókien palnych

Grupy wybuchowości gazów, par oraz mgieł cieczy palnych z powietrzem

Wzrost stopnia wybuchowości

• urządzenia grupy IIC spełaniają wszystkie wymogi dla urządzeń grupy IIA oraz IIB
• urządzenia grupy IIB spełaniają wszystkie wymogi dla urządzeń grupy IIA

Grupy wybuchowości pyłów

Wzrost stopnia wybuchowości

• urządzenia grupy IIIC spełaniają wszystkie wymogi dla urządzeń grupy IIIA oraz IIIB
• urządzenia grupy IIIB spełaniają wszystkie wymogi dla urządzeń grupy IIIA

Klasy temperaturowe urządzeń do strefy zagrożenia wybuchem gazów, par i mgieł cieczy palnych z powietrzem

Zakres aplikacji urządzeń w zależności od klasy temperaturowej

• urządzenia o klasie T6 mogą zastępować urządzenia o klasach T5, T4, T3, T2, T1
• urządzenia o klasie T5 mogą zastępować urządzenia o klasach T4, T3, T2, T1
• urządzenia o klasie T4 mogą zastępować urządzenia o klasach T3, T2, T1
• urządzenia o klasie T3 mogą zastępować urządzenia o klasach T2, T1
• urządzenia o klasie T2 mogą zastępować urządzenia o klasach T1

Klasy temperaturowe urządzeń do strefy zagrożenia wybuchem płynów i włókien palnych

Klasy temperaturowe urządzeń do strefy zagrożenia wybuchem gazów, par i mgieł cieczy palnych z powietrzem

Temperatury zapłonu przykładowych substancji tworzących atmosfery wybuchowe